اسماء بنت عمیس الخثعمیة، صحابیه است. شوهر اول وی جعفر بن ابیطالب (ع) بود و با او به حبشه هجرت کرد و بعد از شهادت جعفر با ابوبکر صدیق و پس از ارتحال او با علی علیه السلام ازدواج کرد و شش فرزند داشت : عبدالله، محمد و عون از جعفر، محمد از ابوبکر، و یحیی و محمد اصغر از علی (ع).
عمربن خطاب، ابوموسی اشعری، عبدالله بن عباس و پسر او عبدالله بن جعفر و اصحاب کبار دیگر از اسماء بنت عمیس احادیث نقل و روایت کرده اند. این زن نُه خواهر داشت که میمونه بنت الحرب از زوجات پیغمبر و ام الفضل زوجۀ عباس از آن جمله بودند.
و او راویۀ حدیث طلوع الشمس بعد الغروب است.
اسماء در تغسیل حضرت زهراء (س) به حضرت امیرالمؤمنین (ع) کمک میکرد.
... إِنَّ أَسْمَاءَ بِنْتَ عُمَيْسٍ غَسَلَتْهَا ...